2019 Sporthengel Wêreldspele – Wat het ons van die Wêreld se bestes geleer?

Wanneer daar vir ’n titel gekompeteer word, maak hengelaars planne en dink hulle op ’n ander vlak. Onafhanklik van watter faset, kan ons baie hieruit leer om ons elke dag se hengel te bevorder. Die 2019 Sporthengel- wêreldspele was ’n groot sukses, maar wat leer ons daaruit vir Oewerhengel? Werner Lubbe het op die oewers die verskillende strategië en taktiese skuiwe van die hengelaars in die verskillende fasette met ’n kennersoog bekyk. 'n Groot gebeurtenis soos hierdie gebeur nie sommer vanself nie, dit verg maandelange beplanning, onderhandelinge en sorgvuldige uitvoering van duisende aksies en take. Talle betrokkenes wat as lede van die onderskeie LOC's (Local Organising Committees) hulle dienste aangebied het, moes baie, baie ure se tyd insit om dit te laat gebeur. Nou is dit verby, alles het goed verloop en die delegasie van die Internasionale Sporthengel Konfederasie (CIPS) is vol lof vir Suid-Afrika se sporthengel administrasie. Twee uitsonderlike gebeurtenisse vorm deel van die Spele, naamlik ons bied vir die wêreld twee fasette aan as gastoernooie wat nie deel is van CIPS se erkende fasette nie, maar wat baie potensiaal het, veral in die suidelike halfrond. ’n Oewerhengel- en Ligtegereiboottoernooi word met aangepaste reëls gehou, en albei word baie suksesvol afgehandel. Suid-Afrika stap weg met gemengde suksesse en behaal 7 Goud, 1 Silwer en 1 Bronsmedalje as spanne, en met 7 Goud, 9 Silwer en 5 Bronsmedaljes deur individue. Uit die aard van die saak domineer ons die Oewerhengel en Ligtegereiboothengel, maar in afdelings waar ons verseker die oorhand moes gehad het, kry ons egter pakslae. Ek het nou lank gewonder hieroor, indringend daaroor navrae gedoen en gaan kyk wat ons hieruit kan leer, en of daar ’n goue draadjie is wat regdeur al hierdie toernooie loop. OEWERHENGELVir die eerste keer in wêreldhengel se geskiedenis, word ’n toernooi aangebied volgens ons tradisionele oewerhengelmetodes. Die reëls word effens aangepas en veral die manier waarop vis hanteer word is hoog op die prioriteitslys. Daar word geen punte toegeken vir vis nie, en dus is dit nie nodig om te tel nie. Vis word dus direk van die hounet in ’n weegsak geplaas en hantering word tot die minimum beperk. Dit verander ook die taktiese benadering so nou kompeteer groter vis direk met kleineres en net op gewig, dus is daar nie 10 punte per vis nie wat klein vis hengel meer prominent maak. So tree die spanne aan en saam met SA is daar ook Namibië, Zimbabwe en Australië wat deelneem. Australië se deelname maak dit nou werklik interkontinentaal, alhoewel hulle hulpbronne van SA moes inleen. Nietemin word die toernooi baie professioneel aangebied en FIPS se verteenwoordigers is baie beïndruk. Dit lyk goed, en in die toekoms mag Oewerhengel dalk net op CIPS se lys van erkende fasette verskyn. Die SA spanne maak natuurlik skoonskip en wen al vier afdelings. In die Senior-afdeling kom die kampioenhengelaar egter nie uit die SA span nie, maar is wel ’n huursoldaat uit ons geledere. Barend Breedt het Australië uitgehelp, en verdien vir hulle goud en word so die eerste Wêreldoewerhengel kampioen ooit! Die juniors se kampioen kom uit Namibië, maar by die Dames en Meesters bly die goud hier. Vissorg is hoog op die agenda van wêreldhengel en plaaslik moet ons kennis neem. Leerpunte: • Dis moontlik vir die wêreld om ons sport raak te sien as ons dit reg bemark en voorlê.• Byttempo tussen jong vis en groter vis verskil, en maak dit aantreklik om vir albei te hengel.• Sodra daar genoeg grondvoer op ’n kol is bly die vis daar wei.• Aasaanbieding en die manier wat dit beweeg in die water kan spesifieke vis teiken, na gelang van hoe hulle wei.• Vis reageer positief op sekere kleure en geure. KARPHENGELOns nasionalespan presteer baie goed en verower spangoud en in die pare goud en silwer. Die manne hengel met oorgawe aan ’n plan wat al verskeie kere die afgelope drie jaar ingeoefen is, en waarin almal glo. Voorbereiding word deeglik gedoen en elke hengelaar gaan water toe met die nodige toerusting en terminale gerei is presies voorberei vir al die moontlikhede. Die water by Bamboesspruit is te min vir al die spanne, en Verlatenkraal moet C-Zone huisves. Dit is baie verskillend as wat almal aan gewoond is, en die vlakker water bring ander dinamika. In die dieper water wat ons ken loop alles klop disselboom en ons wen albei zones. Die swaarste gewig word deur GP Nel en Johan de Klerk ingeweeg (754kg) en hulle plan is eenvoudig dog effektief, naamlik voer 100m en hengel op 120m. Voer redelik baie, dus was dit die effektiefste om met partikels en chick-chick te voer wat met gewone droëvoer gebind is, ingeslinger met die slingshot. Pitte, tigers en groot floaties in kombinasie gehengel was die hoofase. ’n Inlyn-strop met ’n langafstandlood word gebruik om akkuraatheid te verbeter. Maar wat maak die verskil? Die kruks is dat hulle meer effektief was met alles wat hulle gedoen het. Die werkstempo was hoër en hulle kon die voer in ’n korter tyd inkry, baie fokus is geplaas op spoed van vis inbring, vis afhaak en in die sakke kry, aas aansit en akkuraat gooi. In die vlakker water kry ons egter pakslae, waar die Kroate op 80meter die sone wen, net agter ’n klein walletjie waar die water van 1,8m na 2,1m val. Hulle hengel baie akkuraat en voer net swaarder partikels met die spomb. Op SA se pen word ons uitgevang deur die stroom wat deur die wind veroorsaak word. Ons voer is effens ligter en ons neem nie in ag dat die voer so spoel nie. In plaas van om aan die linkerkant van die blok te voer, voer ons in die middel en die Franse aan die regterkant kry al die voordeel. Dis duidelik dat ons nie aandag gee aan die detail nie en die veranderinge heeltemal geïgnoreer het. Die legende van Karphengel en veelvuldige wêreldkampioen is lankal reeds as "Die Masjien" gedoop in baie hengelkringe. GP Nel besig om bolle in te slinger op 100m binne ’n baie klein radius. Leerpunte: • Klein struktuurvariasies soos 300mm se diepteveranderinge is genoeg vir die vis om gemaklik te wei.• Neem onderstroming en wind in ag, veral as dit by voerarea en voer keuses kom.• Voer akkuraat, gereeld en fokus op elke detail om jou lyn weer so gou moontlik terug te kry in die water. FEEDERHENGELBy Verlatenkraal hengel die Feederspanne om ’n baie gesogte titel, maar ons spanne maak geen hond haar-af nie. Nederland en Hongarye is van meet af ’n paar stappe voor met Engeland wat ook geen genade toon nie. Hongarye hengel uitsonderlik op die laaste dag en elimineer Nederland in die proses om die titel oortuigend te wen. Hulle hengel met gewone lokale grondvoer en ’n pit op die hoek, begin op ongeveer 20m hengel en trek die vis al nader, soveel so dat hulle in die laaste twee ure bykans op 10 meter hengel. Hulle fokus op al die kleiner goedjies wat ’n verskil maak en sekondes spaar. ’n Kleiner hoek, minimum hoeklyn lengte, feedergum wat die skok absorbeer, twee stoppers om lynknope te verminder ensomeer. Hulle verhoog ook die spoed deur toenemend minder te gooi met voer in die feeder. In die eerste halfuur gooi hulle elke keer ’n feeder vol voer, later elke tweede gooi, dan elke derde gooi ensovoorts. Die Proteaspan het egter baie oefenure ingesit by die water en het nog altyd goeie sukses behaal deur die groter karp op so 45m te teiken. Hulle het baie vertroue in die plan en weet dit werk, maar hier was die kleinvis-strategie baie meer effektief. Ons hengel egter die stadiger plan en pas nie gou genoeg aan om kompeterend te wees nie. Hierdie scenario was wel deel van die voorbereiding en die nasionale afrigter het heelwat tyd spandeer om die span genoeg oefening te gee deur die klein graskarpe te vang, maar ons hengelaars het dit nie met oorgawe gehengel nie. Voorwaar ’n duur les. Steve Ringer van England wys hoe hulle aanbieding lyk. Hulle het ook soos Hongarye ’n klein feeder gebruik, met ’n, 15-20cm feeder gum insetsel wat rek en die skok absorbeer. Hierdie stroppie is ge-optimiseer om baie effektief en "tangle free" te wees, klein dingetjies maak die verskil: 1. Hooflyn. 2. 15g draad of plastiese oop feeder. 3. Klein gummie stop maak die knoop toe. 4. Plastiese kraletjie gaan oor die swivel. 5. Feeder gum wat beperkte rekvermoë het. 6. Klein knoop in die feeder gum waarom die hoeklyn se lus maklik gesnoer word. Leerpunte: • Vis gedrag verander gedurig, wees aanpasbaar en bereid om jou gemaksone te verlaat.• Daar is soms baie meer vis hier vlak voor ons, en hulle kan effektief geteiken word.• Klein dingetjies wat effektiwiteit verbeter, maak soms ’n enorme verskil vir sukses.• Gereelde klein hoeveelhede voer, baie akkuraat en konstant, aktiveer vis en raak hulle werklik in ’n feeding frenzy. MATCHHENGELIn die Vaalrivier hengel die Meesters Match-afdeling by ’n nuwe area, waar ongelooflik baie werk gedoen is om die oewer gereed te kry vir hierdie belangrike gebeurtenis. Die water is diep, en op paalafstand van 11.5 meter is dit ongeveer 4-6 meter diep. Daar word tydens die oefendae heel effektief gehengel op daardie afstand; nie vuurwerke nie, maar heelwat moddervis, moggel en graskarp word effektief hier gevang. Die jong babers begin ook later inkom en vis van so 2-4kg word as bonusvis geteiken. Dit word duidelik dat die span wat wil wen, effektief kleiner vis moet hengel om ’n gemiddelde posisie te behaal, en dan ’n paar bonusvisse in die net moet kry.Op die laaste oefendag begin Frankryk egter die verder afstand met die matchrod ondersoek en vind hulle dat die babers so effens terughang en wel met sukses gevang kan word. Dit is egter belangrik dat die aas so stil as moontlik gehou word, en geen lyn vertikaal moet opgaan nie, aangesien die babers se gevoelige snorre dit maklik aanvoel. Die FIPS reëls bepaal dat ’n maksimum van 10% van die dobber se dra-gewig op die grond mag wees. Om dit reg te kry, gebruik hulle ’n 30gram slider dobber en kan dus 3gram op die bodem sleep. Hulle hengel net binne die reëls van die kompetisie en die bulk gewig word ongeveer 10-15cm van die bodem gehengel, met meer as ’n meter se lyn met die droppers op die bodem en die vertikale lyn dus ver van waar die aas is. Hiermee kry hulle dit reg om die aas baie stil te hou en soms beweeg die stroom die lyn glad nie, tot die frustrasie en woede van hulle teenstanders. Hulle hengel 5-6 wurms op die hoek, en voer met baie gekapte wurms en leem in die voer. Dis egter baie belangrik om akkuraat te voer, op ’n kol van ongeveer 2x2m en dan presies op daardie kol te hengel. Die matchrod stel hulle ook in staat om die groter babers te land. Tydens die wedstryd doen Frankryk en Italië dit baie effektief en stap weg met die louere. Engeland het egter glad nie voorberei vir Waggler hengel nie, en het nie genoeg van die regte gerei hier nie. Hulle veg egter verbete terug en kry dit reg om Finland rakelings verby te steek met een punt. Die Wêreldkampioen, Seppo Pönni hengel uitstekend op die buitepen, wat hy twee dae in ’n ry trek, deur die moggel, moddervis en karp te teiken. ’n Eenvoudige benadering met voer, molasse water in ’n spuitbottel en gekapte mielies. Wurms, wurms, wurms - Dit was hulle gewig in goud werd! Groot vis was belangrik en moes geland word. Danie Prinsloo en Thys Booyens met bonusvis. Leerpunte: • Moet nie vashaak by ’n plan nie, en ondersoek altyd alternatiewe wat dalk glad nie moontlik lyk nie.• Daag die reëls se grense uit, daar is soms baie waarde net-net binne wettig.• Aasaanbieding gaan oor meer as net die tipe aas; dink ook aan lyn, beweegspoed en plek. Die Dames Matchhengelaars hengel op die bekende Aqua Vaal water, waar daar gereeld goeie vangste behaal word. Afgesien van die gure weer wat die hengel en die toegang na die water effens belemmer, verloop die oefendae heel goed. Nederland en Poland doen baie goed elke dag en vang mooi sakke vis van ongeveer 5-12kg. Mooi groot vis word ook geland en graskarpe en karpe van 4-7kg is deel van die pret. Suid Afrika se span presteer gemiddeld, maar kom ook agter dat die oord nie presteer soos hulle gewoond is nie. Soos die week vorder, verander die visgedrag en teen wedstryddag is alles anders. Nederland en Poland kry bitter min reg en Hongarye en Finland word die nuwe voorlopers. Teen dag twee het Hongarye die kuns verfyn met Italië wat die silwer medalje verower. Engeland verdien ook hulle plek op die podium. Frankryk het die vis aan die lyn gehad om ’n individuele wêreldkampioen te bekroon, maar kon dit nie uitkry nie. Die babers wat hier ingekom het was heelwat groter as diè by die meesters en die hengelaars wat hulle kon land, het uitsonderlik presteer. Dis egter wipplank en selfs die kampioenhengelaar verwerf ’n 2de en 3de plek vir die goud. Vanaf 2de tot 11de het 6 punte, en alles word volgens gewig bepaal. Elsa Kleynhans, die klein vroutjie van Suid-Afrika, wat ook die sameroeper van dameshengel in die land is, lei van voor af en vat die silwer medalje huistoe. Hongarye se plan is haarfyn uitgewerk en lewer die goud. Hulle fokus die eerste 10 minute op klein vis teen die kant net op iets in die net te hê, dan word die 6-7m lyn hard en akkuraat gehengel vir die volgende twee ure, waar die geelvis, moddervis en moggel die teiken is. Daarna gaan hulle net ’n halwe meter verder vir bonusvis vir nog ’n uur, aangesien hulle uitgewerk het dat die voer stelselmatig afrol en die groter vis net effens terughang. Die laaste uur word spandeer om die baber op 11m te teiken, waar hulle heelwat wurm en leem gevoer het deur die dag. Hierdie strategie het hulle eerstens ’n gemiddelde maar konstante soneplasing gegee en die bonusvis het die goud gebring. Een van die Franse dameshengelaars het elke dag ter aanskoue van die skare, vir meer as ’n uur met ’n baber baklei, maar kon nie een land nie. Jade Harmse van Suid-Afrika wat moes flink dink, haar paal gryp wat gebreek het, en toe die vis land. Leerpunte: • ’n Alles of niks plan bring nie ’n spanmedalje nie – ’n gemiddelde prestasie op elke sone lewer uitstekende span prestasie. • Akkurate voer met goeie aasaanbieding presies op die kol, daar waar die vis eet, is kritiek. • Moenie olifante gaan jag met ’n windbuks nie - as die groot babers geteiken word, maak seker die gerei kan dit hanteer. • Werk op ’n kombinasieplan wat al die verskillende spesie en diepte opsies dek, so is al die eiers nie in een mandjie nie. VARSWATER ROOFVISHENGEL MET KUNSAAS Heelwat verder noord, in Mpumalanga se pragtige Loskopvallei, kom die kunsaasmanne te staan teen die bestes in die wêreld en moet hulle ook vanaf die SA reëls beweeg en by die FIPS reëls aanpas, naamlik dat afgesien word van massa en dat dit net die algehele lengte van die visse wat die wenners van die verloorders skei. Babers, baars, kurper, geelvis en makriel word hoofsaaklik geteiken en die lengte van elke vis word gemeet en bymekaargetel. Maar dis nou mos maklik - ’n paar meterlange babers behoort die ding te doen! Wel, dis ook wat ons en ’n paar van die ander spanne gereken het. Maar Loskop het groot hoeveelhede makriel, kurper en kleiner baars wat in skole swem. Die Tsjeggiese hengelaars het die plan so vereenvoudig dat hulle slegs die skool gaan soek het, en die hele dag klein makriele gevang het wat uiteindelik ’n hele klomp babers uitskakel. Dit is natuurlik nie maklik om die skool te vind nie, maar met gevorderde sonar en karteringstoestelle is dit baie moontlik. Dit was belangrik om hierdie vis so gou moontlik te vind en dan so vinnig moontlik te vang. Die Tsjeggiese wenpaar alleen het oor die twee dae se hengel 105 vis gemeet, waar die hele SA en Namibiese spanne maar 71 en 73 vis onderskeidelik geland het. Die verskil was natuurlik in die spesie waarop gefokus is. Leerpunte: • Moet nie vashaak net op ’n plan wat jy ken nie - daar is baie moontlik ’n ander opsie wat jy glad nie oorweeg het nie.• Wees bereid om hard te werk vir kleiner vis.• Gebruik die beste tegnologie wat jy kan bekostig - dit is ontwikkel met ’n rede.• Doen jou huiswerk oor ’n venue, en luister na die plaaslike hengelaars wat gereeld daar hengel. STRANDHENGEL Onder in Langebaan kom ons strandhengelaars te staan teen verbete kompetisie wat met oorgawe kom hengel het. Vir ons is hierdie hengel so ietwat anders, en waar die strand altyd oop is om te gaan waar jy wil, moet ons nou in sones en penne hengel. Die fokus verskuif dus van ’n vaardigheid wat gesetel is in jou vermoë om die area te vind waar die groot vis is, na ’n vermoë om te vang wat in jou area is. Dit vereis ’n ander uitkyk, en die heel belangrikste is om voortdurend die bodem voor jou te verken. Hier kan jy nie pos en los en wag vir ’n bielie wat dalk nooit gaan kom nie, jy moet elke vis wat beskikbaar is vang. Die kitaarvisse, sandhaaie, rôe en ook kleiner eetvis moet geteiken word. Dit vereis dat die aas moet vars bly en heeltyd nuwe bodem soek. Leerpunte: • Dink buite die kassie van jou normale hengel, maar binne die reëls van die kompetisie.• Sien die reëls as ’n uitdaging en nie ’n beperking nie.• Wees kieskeurig oor die vars aas wat korrek aangebied word en verken die seebodem met ’n plan, totdat die plekke gevind word waar die vis eerder wei.• Fisiese fiksheid en vermoë om ’n hoë werkstempo te handhaaf maak ’n enorme verskil.