Die Tarpon Van Gabon

Jare gelede het ek heelwat hengelreise onderneem wat oorlede Charles Norman vir my gereël het, onder andere na Madagaskar en Mosambiek toe. So twintig jaar gelede reël Charles vir my ’n hengeltoer in Gabon na Sette Cama, ’n dorpie op die Peninsula tussen die Ndogo Lagoon en die Atlantiese oseaan om tarpon te teiken. Dit lê reg langs die Loango Nasionalepark. Reëlings is toe getref, vliegkaartjies gekry en alles was reg vir die avontuur, maar ’n week voor ons vertrek het Gabon groot politieke probleme ondervind en hul lughawe word gesluit, totaal en al buite enigeen se beheer. Wel, toe kon die avontuur nie plaasvind nie – wat kan mens sê behalwe “Africa wins again”! Destyds het ek nog ’n idee gehad om so ’n maand of drie later weer te probeer, maar wat toe na ses maande strek voor die lughawe weer oopgemaak is. Met diè dat geen mense die plek kon besoek in die tyd nie, het dit die plek finansieel geknou en die verblyf en hengel is gestaak. Natuurlik is ’n klomp geld in die proses verloor, maar dis nou water onder die brug. Toe in Desember, 2018 reël ek met ’n nuwe groep wat daar hengeltoerisme bedryf, Tourette Fishing wat nou hul naam verander het na African Waters met Rob Scott en sy vennote in beheer. Dis dieselfde mense met wie ek ook Costa Rica toe was, en ek moet sê dat hulle is hoogs professioneel, en dat hulle ook bewaring georiënteerd is, soveel so dat hulle in Gabon saam met hul natuurbewaring owerhede baie nou werk – sommer baie vis bewaring bewus! Ek was weer in Maart 2019 daar en het wel tarpon gehaak, maar kon nie een uitbring nie. Om by die kamp Sette Cama so 35 kilometer stroom op in die Ngodorivier te kom is op sigself ’n hele avontuur op sy eie! (Sien hiernaas – Red). Gabon is ’n interessante land met slegs 2 miljoen inwoners, waarvan 1.5 miljoen in Libreville woon. Die tweede grootste stad is die hawestad van Port Gentil wat sowat 400 000 mense huisves. Die res is oor die res van die land versprei. In elke geval, by die Gamba lughawe (uiteindelik!) aangekom, is ek met ’n Landrover ingewag vir die pad na die strandmeer by Sette Cama. Dis ’n ongelooflike groot rivierstelsel wat van die bokant van Gamba tot in die see vloei. Jy ry met ’n boot in die rivier vir langer as ’n uur na Sette Cama 35km – die hele stelsel is omtrent 40km lank en op plekke baie breed met talle sytakke en eilande. By die kamp was ons nog so 15km van die see af wat elke keer gevaar moes word om by die strande uit te kom. Die mond waar die rivier die see in loop vloei reg verby Sette Cama waar dit so 300 meter wyd is. Die hele watermassa stoot daar in die see in en die stroom is so sterk dat dit altyd in die see in loop en is so sterk dat dit glad nie deur die gety beïnvloed word nie, alhoewel dit wel styg en daal met die getye, maar geen seewater kan in die rivier opstoot nie. Met sterk reën en water wat afstoot het die water so ’n tee of koffie kleur, maar die hengel is dan op sy beste omdat dit baie kos en voedingstowwe afbring. Die aasvisse kom agter die voedingstowwe aan en die roofvisse kom dan agter die aasvis aan. Die lagoon se water is ongeveer 4 meter diep en is net-net souterig. African Threadfin 30+kg So 2km stroom af is hul natuurbewaring se kantore. ’n Lisensie is nodig om daar te hengel, en elke dag as ons see toe vaar, moes die skipper daar stop en ons permitte wys, en ons hengelgerei en aas was ook na gekyk – al die hoeke se weerhakke moet af wees. Met die terugkom slag ondersoek hulle weer die boot, kyk watse vis ons aan boord het en ondersoek weer die permitte. Van hul wetstoepassing gepraat – sou hulle onwettige nette gewaar is hul teenreaksie vinnig en hard – die boot, nette en motor kompleet word net daar en dan verbrand en die vissers word in hegtenis geneem. Hulle is absoluut ernstig oor bewaring! Vir sulke bestaansvissers – wettiges, bygesê – is areas nader aan Gamba vir hulle toegeken, maar daar is meer vis nader aan die see en dis waar hulle kanse vat. By Sette Cama is gerieflike chalets met lugreëling en alles wat jy nodig het, en drie etes per dag met interessante en heerlike kos word bedien. Twee sessie word elke dag gehengel en word deur die getye bepaal want sekere visse word met stootwater gevang en ander weer op sakwater. Die eerste sessie begin vroegoggend enige tyd vanaf 03:00 tot so 09:00, en dan weer van so 15:00 tot so laat as 22:00. Voor die eerste sessie is daar koffie, tee, beskuit, vrugte en joghurt beskikbaar in die gesamentlike kombuis, en dan word daar in die lang Panga-bote na die riviermonding toe gevaar. Afhangende van die gety en watse visse geteiken word, word daar vanaf beide die suid- en noordoewer gehengel. Die bote word dan op die oewer vas geanker en daar word vanaf die strand gehengel. Ons vaar dan terug kamp toe om ontbyt te eet en te rus. Jy kan, as jy nog energie oor het, in die water net voor die kamp met ’n opblaasboot uitgaan en jong vissies met ligtegerei teiken. Na die middag en aandsessie wat tot so tien-uur kan duur, vaar ons terug kamp toe en ek moet erken die aandete was altyd iets om na uit sien! Dit is strandhengel op sy beste – spesies soos Jack Crevalle, Whitefin Jacks, Giant African Threadfin, Cuberra Snappers, Longfin Jacks, Barracuda, Senegalese Kob, en dan die mees gesogte ene, naamlik die Tarpon. Die hengelgebied is binne ’n baie groot natuurreservaat wat ’n groot deel van Gabon beslaan. Een ding van Gabon se mense wat ek opgemerk het, is dat hulle ernstig oor bewaring is. Hulle pas hul nasionale park, woude, visse en diere baie goed op. Hulle glo nie aan ontbossing nie al sou dit vir die land baie geld inbring, en olifante en buffels loop by jou verby waar jy hengel of in bote vaar. Die olifante wei soms skaars 100 meter van jou af maar die gidse hou die diere se gedrag fyn dop om jou veilig te hou. Seekoeie word ook oral gewaar. Gelukkig weet die gidse waar die seekoeie wei en bly uit hul pad uit! Dit was egter ’n groot jammerte om te sien dat selfs in hierdie pragtige, ongeskonde omgewing word daar gemors uit die see gespoel. Hope plastiek en gemors lê oral rond op die strand. Die olifante het blykbaar geleer om verby hierdie gemors te wei. Elke dag is ons saam met ’n “boatsman”, hy is die skipper en ook jou hengelgids. Hy gee advies en weet hoe om die vis te vang. African Waters het ook ’n gids saam met die groep wat heeltyd tussen die hengelaars beweeg. Dit is so goed georganiseer dat daar altyd ’n gids vir elke twee hengelaars is. Barracuda in die rivier gevang. In die dag hengel jy hoofsaaklik vir die Jacks, veral op sig. Nou en dan egter, en niemand weet hoekom nie, byt die Jacks in die nag op kunsase wat op die bodem gesleep word, wat glad nie hul normale gedrag is nie. Hierdie verskynsel gebeur net so drie keer ’n jaar. Ek het een middag laat ’n Halco Max gegooi waar Longfin Jacks tot laatnag aan die kunsaas gevat het. Dit was verbasend en sonder enige logiese verduideliking. In die nag vang jy Threadfin, Sengalese Kob en Cubera Snapper met plugs, en ook ’n kunsaas wat direk uit Frankryk kom, die “Leplug, Orion” plug, wat die een na die ander visse aankeer. Dit lyk soos ’n popper behalwe dat dit sink. Wanneer die Leplug gegooi word, sink dit dadelik grond toe en dis wat die nag visse se aandag daar trek. Olifante staan tussen rommel wat uit die see spoel. My groot teiken egter was om ’n tarpon van die strand af te vang. Hulle word wel gereeld aan die hoek gekry maar dis ’n heel ander saak om diè vreeslose vegter aan wal te kry! Vir diè doel het ek my 11’ 6” Daiwa ‘Power Spin’ stok en 60-pond braid gebruik op ’n 14000 vastespoel katrol. Ek was nou al tweekeer Gabon toe om Tarpon te vang, en alhoewel ek met heelwat vasgemaak het, kon ek ongelukkig nog nie een aan wal bring nie! Met beide my besoeke daar was tarpon geland van die strand af - groot tarpon van 80 pond en meer. Hulle spring en speel net voor skemer, en die geluide hoe hul die water weer met ’n slag slaan kan tot ver gehoor word en wie ook al een kan raak vang, bring hom uit en laat weer gou vry. Daar is ’n sytak wat in die lagoon afloop, so 40 meter breed, waar jong tarpon wei, maar daar mag nie gehengel word nie. Ek was beskore om saam met ’n gids in die lagoon af te vaar en kon die tarpons sien rol, maar natuurlik mag ek nie vir hulle gehengel het nie. Die bevolking daar gehoorsaam die wette en pas hul visse op – so byvoorbeeld word alle weerhakkies op die hoeke afgebuig. Longfin Jack Crevelle. Longfin Jack Crevelle. Mens sien allerhande tonele in so ’n omgewing. Ons kom een oggend op die noordelike bank af waar daar so ’n effense baai gevorm is. Skielik was daar net vis waar jy kyk, en die water het gekook soos die roofvisse jag gemaak het. Ek haak toe vinnig ’n paddletail en met die eerste gooi en elke een daarna, het ek ’n Jack aan. Die Jacks het om ons en tussen ons bene geswem en die aasvis uit die water uit gejaag. Dit was behoorlik ’n “feeding frenzy” soos die Jacks gejag het wat ek nog nooit gesien het nie! Selfs amper kaal hoeke het visse gehaak, en ook die vlieghengelaars het skaars hul vlieë laat val toe was hulle vas met ’n vis! Die African Threadfin het ook gesorg vir uitstekende hengelsport – en op die koop toe is ook ’n baie lekker eetvis met groot, spierwit mooitjies. Hulle is ook aan vang en vrylaat gebonde, maar die gids kan jou vra of hulle een of twee vir die kombuis mag hou, en so het ons diè pragtige vis ten volle kon ervaar! Die Threadfin baklei onder en veg lekker, amper soos ’n moddervis by die huis, maar is ook pieperig en vrek gou so jy moet dit vinnig vrylaat. ’n Groot Threadfin kan jou tot 20 of meer minute hard besig hou. Britt, 'n Japanese kunsaas. Britt, Orion en Halco Max kunsase is wenners. Halco Max, alle weerhakkies word verwyder. Orion kunsaas, al die pad van Frankryk. Jack Crevelles het met feeding frenzy aasvisse uit die water gejaag. Johan het uit die rivier 'n Longfin Jack Crevelle gevang. Johan is vas met 'n Jack Crevelle hier by die riviermonding. Senegalese kabeljou. DIE REIS SOONTOE – ’n AVONTUUR OP SIGSELF! Die een aangename aspek van jou reis na Gabon is dat jy geen visum nodig het nie. Vir die res is dit egter ’n ander saak... Om by die Sette Cama kamp uit te kom is ’n groot missie en verg groot moeite. Daar is twee keuses om die kamp te bereik en dit word nie in die pakket se prys ingesluit nie: *Vertrek vanaf O R Tambo om 2-uur in die nag vir ’n 6-uur vlug met Ethiopian Airways na Addis Ababa in Ethiopia. Van daar vlieg jy weer heeltemal terug na Libreville, hoofstad van Gabon, die keer ’n 5 ure vlug. * Vlieg met Rwanda Air, ’n aangename lugdiens, vanaf O R Tambo na Kigali in Rwanda wat darem min of meer in die rigting is waarnatoe jy gaan hengel. Dan vanaf Rwanda na Libreville in Gabon. By Libreville lughawe kom haal ’n verteenwoordiger van African Waters jou en dan slaap jy oor in Libreville, baie netjiese verblyf, maar dit maak die reis baie lank. Die volgende oggend gaan jy terug lughawe toe en vlieg met ’n charter vlug na Gamba toe. Dit is so ’n uur-en-half se vlug. As die weer mooi oop is, is dit wel ’n asemrowende gesig om oor die reënwoude te vlieg tot jy in Gamba land. Vanaf Gamba is dit ’n bootrit van 35 kilometer na die Sette Cama kamp op die rivier. HUISTOE Vir die terug reis huistoe vaar jy eers in die oggend vanaf Sette Cama na Gamba toe, ’n rit van so 90 minute. Dan gaan jy met ’n Landrover na die lughawe in Gamba wat eintlik net ’n oliedorp is. Dan vlieg jy met ’n chartervlug na Libreville toe en haal ’n taxi na jou oornag tuiste. Die volgende oggend is jy terug na die lughawe en vlieg na Addis Ababa waar jy so 5-ure oorstaan, en eers daarna ’n vlug na Johannesburg toe haal. Vir ’n nie-hengelaar kan die reis beslis te vermoeiend klink, maar om die beste roofvis strandhengel in die wêreld te beleef is dit maar net nog ’n ervaring wat die avontuur soveel meer opwindend maak! * Johan Donald het ’n onverwagte maar welkome geleentheid om weer Gabon te besoek ontvang toe ’n kansellasie einde Februarie vir hom ’n plek oopgemaak het. Ons berig hieroor in ’n toekomstige uitgawe. – Red. AFRICAN WATERS Hul leuse is, heel gepas: CAST .. CONNECT .. CONSERVE! KONTAK: info@africanwaters.net - Rob@africanwaters.net. Hul uitstekende, professionele gidse by SETTE CAMA: Mark Murray en Ewan Kyle. Rob Scott, direkteur van African Waters, en Johan Donald by 'n 30kg+ African Threadfin.