Gee Ons Regtig Om Vir Die Visse?

Die Super MacPac-span het die afgelope paar jaar deur die land getoer om nuwe damme en hengeloewers te besoek. Tydens hierdie hengel-avonture het ons talle hengelklubs ontmoet, nuwe vriende gemaak, en pragtige visse gevang met ons Super MacPac-produkte (alles te geniet in vorige uitgawes van Die Oewerhengelaar). Tydens ons omswerwinge het die toenemende bewustheid van vissorg (‘fish care’) ons ook opgeval. Talle hengelaars doen moeite om hul visse veilig te land, versigtig te hanteer, nie op die gras of grond te laat val of in die son te laat lê nie, en die visse spoedig weer veilig vry te laat. Daar is selfs diegene wat die bek van die vis ontsmet nadat die hoek verwyder is. Dan is daar ook instansies wat optree as kampvegters vir vissorg, individue wat nie skroom om op te staan teen die besoedeling van ons rivierstelsels nie, en kenners wat in die belang van die bewaring van ons water- en visbronne damme wetenskaplik bestuur. Dit is alles baie positief en ons moedig hengelaars aan om hierop voort te bou. Maar ons is nog nie almal daar nie. Ons het ook al by hengelkompetisies opgedaag waar moeë hengelaars teen inweegtyd net wou klaarmaak om nie daardie biertjie en rugby-wedstryd op televisie mis te loop nie. Hounette in die warm, vlak water moes menige visse laat swaarkry. Dan word hulle boonop met alle mag uit die nette geskud om op ’n hoop geweeg te word, terwyl hul vinne iewers vashaak. So gebeur dit dan dat talle visse na hul uiteindelike vrylating dood op die water dryf. Na baie vis uit Harties gehaal is, is die algemene gewig baie groter. Dit dwing ons dikwels om die kameras te bêre vir wat ’n lieflike en leersame artikel in hierdie tydskrif kon gewees het. Dit is egter ook die individuele hengelaar wat soms nalaat om die nodige te doen. Té dikwels sien ons ’n kiewiet langs die dam met ’n voetjie wat in vislyn verstrengel geraak het, of ’n kolgans sonder ’n been. Gebreekte bottelstukke en vishoeke in die water rond die prentjie af, om nie te praat van die vislyn wat al langs die oewer op die gras lê en soos ’n spinnerak in die son glinster nie. Dis nou wanneer mooi nie meer mooi is nie. Maar daar is ook ’n ander dimensie waaroor ons wil skryf. Vir die meeste van ons wat vissorg hoog aanskryf, is die net van damme uit die bose. Visse groot en klein moet almal teruggeplaas word. Ek onthou nog hoe ontsteld ons was toe Hartbeespoortdam buite Pretoria ’n paar jaar gelede op ’n georganiseerde wyse genet en tonne vis uit die dam verwyder is. Ons het gereken dat dit die einde van ons hengelplesier in dié dam sou wees. En tog vang hengelaars vandag heelwat groter visse in Harties en het self onlangs ’n knewel van 13,59kg daar uitgetrek. Vandat ons gaan kers opsteek het by kenners wat damme wetenskaplik bestuur, dink ons heel anders oor wat werklik in belang van ons visbronne is. Hierdie kundiges kan aanbevelings maak oor hoeveel vis van watter grootte genet behoort te word en wanneer, en teel ook steriele graskarpe vir die doeltreffende beheer van watergras (sien Julie 2017-uitgawe van Die Oewerhengelaar). Dit bring my by ’n verwante saak waaroor ons almal moet begin dink. Kon maklik ’n vyf of ses kg vettie gewees het. Tydens ons besoek aan drie verskillende provinsies Gauteng, Mpumalanga en die Wes-Kaap het ons onder andere by drie kleiner damme gehengel. In al drie gevalle was die damme rond, vlak, relatief klein, en het hulle nie oor ’n duidelike in- en uitloop beskik nie. Boonop was die beleid by dié damme om alle vis terug te plaas, iets waarteen die hengelaar wat ‘vissorg’ nastreef, natuurlik nie beswaar maak nie. Met volop klein vissies wat dikwels naby die kant byt, is hierdie oorde ook ideaal vir die gesin, waar kinders sukses kan smaak en jong hengelaars motivering vir die sport kan ontwikkel en hul hengelvernuf kan oefen. Maar by hierdie damme hou ’n oormaat klein vissies groot gevaar vir die groot visse in. Die kleintjies vreet so vinnig al die kos op dat die groter visse honger ly en nie groter word nie. In al drie gevalle was die visse wat ons gevang het baie maer (sien meegaande fotos) en het ons ’n duidelike agteruitgang oor tyd waargeneem. Die kleiner vissies se sagte bekkies was dikwels verwring soos hoeke rof uitgeruk is, terwyl sommige selfs ’n oog moes inboet. Dit laat ’n mens wonder of ons werklik goed doen om altyd al die klein vissies terug te plaas as dit die kleiner visse skend en die groter visse laat swaarkry. Té veel klein vissies kan op langer termyn ook sleg wees vir besigheid, aangesien so ’n dam vinnig sy aantrekkingskrag vir hengelaars verloor. Miskien moet ’n mens wyer en meer gebalanseerd dink, en moet die eienaars van damme wetenskaplike kennis inwin om hul damme verantwoordelik te bestuur. Ten slotte kan elkeen van ons insluitende die politici nog harder werk om Suid-Afrika se baie skaars waterbronne te bewaar en nog meer om te gee vir ons visse en voëls. Tonne klein vissies maar waar's die grotes? Hierdie karpe was vroeg in April gevang by 'n gewilde hengeloord. Hierdie tyd van die jaar behoort die vis lekker vet en gesond te wees, maar let op hoe maer is die lyf ten opsigte van die kop se grootte. 'n Duidelike teken van oorbevolking.