Weerlig – 1

Die Natuur se Angel Weerlig en die nagevolge van weerlig is en was nog altyd maar ’n sakie waar daar baie vrees, onkunde en selfs onverskrokkenheid ter sprake is. Hier word weerlig meer in diepte beskou en verskaf ook nuttige wenke wat kan help in die voorkoming van skade of beserings. Soos in verskeie televisie aanbiedinge gesien kan word, is weerlig wel pragtig om te aanskou, maar wees gewaarsku - dit is nie net Moeder Natuur se mees kragtige verskynsel nie, maar ook die mees algemeenste en mees verwoestende veskynsel. Dit is belangrik om weerlig met respek te benader, veral deur hengelaars met grafietstokke ensomeer op die oewers van ons damme en riviere. Interessante feite om te weet: Dit word geskat dat daar elke sekonde van die dag ongeveer 100 weerligflitse oor die oppervlak van die hele aarde voorkom.Die meeste weerlig ontladings vind plaas binne die wolkmassa, maar slegs 20% vind plaas tussen wolk en grond. ń Weerligstraal kan die lug waardeur dit beweeg tot ń ongelooflike temperatuur van 30 000 ˚C verhit.Die elektriese stroom van ’n enkele weerligflits kan genoeg energie verskaf om ’n stad van 200 000 mense vir ’n minuut lank te verlig.’n Gemiddelde weerligflits se energie kan ’n 100 watt gloeilamp vir 3 maande lank laat brand.Die hoogliggende bergland in Lesotho en Kwazulu-Natal, asook die suidelike dele van Mpumalanga, is die geografiese gebiede waar die meeste weerlig aktiwiteit voorkom. Giant’s Castle en Piet Retief kry onderskeidelik ’n gemiddeld van 13 en 12 flitse per km2/jaar.Nuwerwetse grafiek visstokke is uitstekende geleiers van elektrisiteit, en sal ’n weerligstraal met groot affiniteit gelei na die aarde, en as dit deur die hengelaar moet wees, sal daar ’n hele paar honderd Ampére ter sprake wees. MITES & FEITE Vir eeue al word baie bespiegel en gemaan oor weerlig en sy dinge. Deur die jare is gelukkig al baie geleer omtrent hierdie verskynsel. Met ’n groot hoeveelheid wysheid het die mens allerhande beskermingsmeganismes ontwikkel om toerusting en lewens te beskerm. Baie van hierdie ontwikkelings is gebaseer op gegronde wetenskaplike bewyse, metings en teorië wat ons die versekering gee dat dit wel van pas is. Die belangrikste feit van al die feite is steeds dat weerlig die kragtigste van al moeder natuur se buie is, en dat die mens, ten spyte van al die toerusting en kennis, steeds nie weet waar en wanneer die volgende weerligstraal gaan tref nie. MITE Hitte Weerlig (Heat Lightning) kom voor na warm somer dae en hou geen gevaar in nie! FEIT Hitte Weerlig is egter net die flitse van ’n donderstorm wat te ver weg is om te hoor. Klank trek teen 343 m/sekonde, wat beteken 2.92 sekondes vir elke kilometer. ’n Maklike metode om te bepaal hoe ver die weerlig geslaan het, is om die sekondes te tel vandat jy die slag sien tot wanneer jy dit hoor. Onthou, sonder om ’n stophorlosie te gebruik, kan jy die “Duisend-en-een, duisend-en-twee” metode gebruik. Hoe werk dit? Sien die flits en begin tel: “Duisend-en-een, duisend-en-twee, duisend-en-drie.....” ensovoorts tot jy die slag hoor. Vir elke drie sekondes, bereken een kilometer, dus 3 sekondes = 1 km, 6 sekondes = 2 km, 12 sekondes = 4 km. Deur hierdie metode kan jy ook bepaal of die storm oppad na of weg van jou is. MITE As dit nie reën tydens weerlig nie, is daar geen gevaar in nie! FEIT Weerlig tref baie dikwels sonder dat daar enige reën is. Al wat nodig is, is dat dat ’n elektriese gelaaide wolkmassa naby jou is, en dan kan die weerlig tref. Daar is bepaal dat weerlig gereeld tot sover as 15 kilometer weg van enige reënval slaan. MITE Mense of diere wat getref is deur weerlig dra ’n elektriese lading wat jou steeds kan skok. FEIT Daar is absoluut geen lading nie, aangesien die elektriese stroom reeds gevloei het, en geen toevoer meer bestaan nie. Dit is veilig om aan die persoon te raak, en so ’n persoon moet onmiddellik hulp kry. MITE Die rubber sole van jou skoene of die bande van jou voertuig beskerm jou teen enige gevaar! FEIT Die isolasie wat sole of bande bied is geensins voldoende nie, en wanneer dit nat is word die effek meer verdwerg. Elektriese skok deur aanraking met elektriese kabels, toestelle, skakeltuig of geleiers word as dodelik gesien by stroom van selfs minder as 100 Amps. Die stroom wat deur ’n enkele weerligstraal gelei word is meestal tussen 5 000 en 30 000 Amps, wat daardie klein isolasie gaping met minagting oorbrug. Wat wel waar is, is dat die veiligste plek wel binne-in ’n motorvoertuig is. Die dop van die motor kan wel as ’n geleidingshuls dien, wat die stroomvloei buite om die insittendes kan gelei. Dit is egter nie ’n gegewe nie, en ernstige skade kan steeds aangerig word. MITE Hoë digte bome met baie blare bied beskerming as ek daaronder skuil! FEIT Hierdie is een van die gevaarlikste dinge om te glo. Bly weg van bome af. Bome is sekerlik een van die “most hit structures” en is NIE beskerming nie. Die grootte van die “trap-en-raak potensiaal” word bepaal deur die afstand vanaf die boom, en ook die afstand tussen jou twee voete wat aan die grond raak. Hoe verder weg van die boom, hoe laer jou profiel en hoe nader jou voete aanmekaar is, hoe beter jou kans as die boom getref word. Dieselfde beginsel geld as twee mense hande vashou, en die afstand tussen die twee persone se voete verhoog die impak. Dus gaan hurk met jou voete teen mekaar weg van bome of strukture af indien die weerlig om jou begin slaan. Dis veiliger as jy nie jou kind se hand vashou nie. Kyk uit vir deel 2!